Działalność nieewidencjonowana – początek własnego biznesu

Utarło się, że chcesz „iść na swoje”, to musisz zarejestrować działalność gospodarczą. Otóż nie. Polskie prawo pozwala na tak zwany okres przejściowy. W tym czasie działasz jak przedsiębiorca, zarabiasz, płacisz od tego podatek, a nawet wystawiasz rachunki, ale nie musisz uruchamiać całe machiny działalności gospodarczej.

Działalność nieewidencjonowana to ukłon ustawodawcy w stronę tych którzy zaczynają swoją przygodę z biznesem. To trochę tak, jak jazda samochodem małolitrażowym bez potrzeby posiadania prawa jazdy. Możesz zacząć swój biznes bez troszczenia się do rejestrację, księgową, przesadną dokumentację czy nadmierne koszty, które mogą zabić biznes już na starcie. Brzmi dobrze? I tak w praktyce jest.

Jak to działa?

Ustawa –prawo przedsiębiorcy pozwala wykonywać działalność gospodarczą w małym zakresie bez konieczności jej rejestracji w CEIDG. Działalność ta nie podlega też zgłoszeniom podatkowym i zusowskim. Oznacza to, że już dziś możesz legalnie zacząć świadczyć usługi DJ-skie. Reklamować się, grać, wystawiać rachunki i przyjmować wynagrodzenie.

W ten sposób można działać można działać jedynie do pewnego, określonego ustawą  pułapu przychodów. Jest to 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Miesięcznie. W 2022 roku kwota minimalnego wynagrodzenia to 3010 zł. Wynika z tego, że maksymalna kwota przychodu w jedynym miesiącu nie może być wyższa niż 1505 zł.

Mała uwaga. Przychód to jest cała kwota netto (bez podatku VAT), która należy się nam za wykonaną usługę, czy sprzedany towar. Nawet jeżeli nie została jeszcze uiszczona.

Ograniczenia i obowiązki

Żeby bezpiecznie, bez naruszania prawa korzystać z formy prowadzenia działalności nieewidencjonowanej, trzeba spełniać kilka warunków i mimo wszystko wykonać kilka czynności.

Pierwszym, najistotniejszym warunkiem jest kontrola wysokości przychodów miesięcznych. Musimy wiedzieć kiedy przekroczymy magiczne 1505 zł. Do tego posłuży nam prosta ewidencja przychodów. Wystarczy tabelka, w której umieścisz kilka kolumn:

• Liczbę porządkową (ewentualnie numer kolejny wystawionego rachunku).
• Datę sprzedaży.
• Wartość sprzedaży.
• Wartość sprzedaży narastającą miesięcznie.
• Wartość sprzedaży narastającą rocznie.
• Drugi warunek, to nieprowadzenie działalności gospodarczej obecnie, a także w przeszłości (dokładnie w okresie ostatnich 60 miesięcy).

Ustawodawca wyłączył niektóre działalności gospodarcze z formy rozliczenia nieewidencjonowanego. Na szczęście DJ-ów to nie dotyczy, a jedynie działalności:

• ochrony osób lub mienia
• sprzedaży alkoholu
• organizacji imprez turystycznych
• usług detektywistycznych
• zbierania odpadów.
• ubezpieczeniowej
• usług księgowych.

Kolejnym obowiązkiem jest rozliczenie podatkowe. Krótko mówiąc, musisz zapłacić podatek. Na szczęście jest to czynność prosta. Przychód z działalności nieewidencjonowanej rozliczasz w zeznaniu rocznym PIT 36. Znajdujesz tam rubrykę „działalność nierejestrowana” i wpisujesz przychody z całego roku. Tu przydaje się kolumna wartości narastającej rocznie, z prowadzonej ewidencji sprzedaży

W PIT 36 jest też miejsce na wpisanie kosztów. Oznacza to, że możesz od kwoty przychodu odjąć koszty poniesione w związku z prowadzeniem działalności. Na przykład zakup sprzętu czy nagrań. Musisz jednak, na wypadek kontroli, mieć dowody zakupu zawierające co najmniej imię, nazwisko i adres zamieszkania. Paragon nie wystarczy. Dzięki rozliczeniu kosztów, opodatkujesz jedynie dochód a nie przychód. Proste?

Kiedy zapłacisz podatek? Zapłacisz go rozliczając cały PIT 36. Może być tak, że po podsumowaniu PIT-u przyjdzie Ci coś dopłacić, a może być tak, że z innych źródeł przychodów będziesz miał nadwyżki zaliczek na podatek i z nich automatycznie potracisz to co należy się państwu z tytułu twojej działalności nieewidencjonowanej.

Pamiętaj też, że jako prowadzący działalność nieewidencjonowaną masz obowiązki wynikające z praw konsumenta. Musisz na przykład uwzględniać reklamacje, czy wystawiać rachunki na żądanie klienta.

Najistotniejszym obowiązkiem przy prowadzenie działalności nieewidencjonowanej jest oczywiście śledzenie miesięcznej kwoty przychodu. Jeżeli przekroczy ona 1505 zł, twoja działalność będzie podlegała rejestracji. Będziesz miał na to 7 dni, więc pilnuj sprawy. Trzeba też pamiętać, że do progu 1505 zł wliczają się też te przychody z kwot należnych, czyli w prosty sposób mówiąc, tych które ci się należą, a których klient jeszcze nie zapłacił. Istotna jest tu data wystawiania rachunku.

Co zyskujesz?

W porównaniu do zwykłej, rejestrowanej w CEIDG działalności zyskujesz całkiem sporo. Pierwsza i jedna z najważniejszych korzyści to mniej „papierologii”. Nie zgłaszasz działalności do CEIDG, do GUS i ZUS. W związku tym nie składasz comiesięcznych deklaracji  PIT, rocznych sprawozdań GUS i tym podobnych. Odpada też całe zamieszanie z prowadzeniem dokumentacji księgowej.

Wydaje się jednak, że najważniejsze są korzyści finansowe. Działając w trybie nieewidencjonowanym nie płacisz składek ZUS, czyli na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Nie ma też obowiązku zapłaty comiesięcznych zaliczek na podatek dochodowy. Pamiętasz – podatek rozlicza się jednorazowo, na koniec roku w PIT 36. Nie musisz tez zatrudniać księgowej. Z prostą tabelką i PIT-em 36 poradzisz sobie sam.

Wystawiam rachunki

Możliwość wystawiania rachunków także jest dużą korzyścią. Nasz klient może taki rachunek „wrzucić w koszty”, będzie więc bardziej skłonny zatrudnić Ciebie, a nie kogoś na umowę zlecenie.

 Sposób wystawienia  rachunku jest w zasadzie dowolny. Możesz go stworzyć w edytorze tekstu lub w arkuszu kalkulacyjnym. Także wygląd rachunku zależy do Ciebie. Z przepisów wynika, że powinny się tam znaleźć co najmniej takie informacje:

• numer kolejny rachunku
• data wystawienia
• dane sprzedawcy i nabywcy (zawierające adresy siedziby lub zamieszkania i najlepiej nr NIP)
• nazwa usługi
• kwota do zapłaty.

Rachunek najlepiej wystawiać w dwóch kopiach, jednej dla kupującego, a drugiej dla siebie. Kopie rachunków warto zachować do kontroli.

Adam Wojcinowicz